DNQTĐ: Chu Văn An và Nguyễn Trung Ngạn
Cuộc đời
Chu Văn An, quê ở làng Văn Thôn, xã Quang Liệt, huyện Thanh Đàm (nay thuộc xóm Văn, xã Thanh Liệt, Thanh Trì, Hà Nội). Là người chính trực, đã từng đỗ Thái học sinh nhưng không ra làm quan mà mở trường dạy học ở làng Huỳnh Cung, bên kia sông Tô Lịch, ông có công lớn trong việc truyền bá, giáo dục tư tưởng đạo đức Khổng giáo vào Việt Nam.
Vua Trần Minh Tông (1300–1357) mời ông ra làm tư nghiệp Quốc tử giám, dạy cho Thái tử Trần Vượng, tức là vua Trần Hiến Tông tương lai. Đến đời Dụ Tông, ông thấy quyền thần làm nhiều điều vô đạo, ông dâng Thất trảm sớ xin chém 7 tên gian nịnh, nhưng vua không nghe. Ông chán nản từ quan về ở núi Phượng Hoàng (Chí Linh, Hải Dương), lấy hiệu là Tiều Ẩn (người hái củi ở ẩn) dạy học, viết sách cho tới khi mất.
Con đường
Tại Hà Nội: nối đường Nguyễn Thái Học với Điện Biên Phủ - q. Ba Đình
Tại Tuyên Quang: nối đường 17/08 với Tân Hà - TP. Tuyên Quang
Tại Sài Gòn:
- Nối đường Xô Viết Nghệ Tĩnh với Nơ Trang Long - q. Bình Thạnh
- Nối Nguyễn Thái Học với Nguyễn Xuân Khoát - q. Tân Phú
- Nối đường Trang Tử với Võ Văn Kiệt - quận. 6
- Từ đường Dân Chủ đến hết đường - TP. Thủ Đức
Tại Long Xuyên - An Giang: nối đường Nguyễn Trãi với Lý Thái Tổ - p. Mỹ Long
Nguyễn Trung Ngạn - 阮忠彥 (1289 – 1370), tự là Bang Trực, hiệu là Giới Hiên, người làng Thổ Hoàng, huyện Thiên Thi (nay là Ân Thi), tỉnh Hưng Yên. Ông là một nhà chính trị, một đại thần có tài, được xếp vào hàng "Người phò tá có công lao tài đức đời Trần".Cuộc đời
Nguyễn Trung Ngạn sinh năm Kỷ Sửu (1289, có tài liệu ghi là năm Canh Thìn, 1280). Ông đỗ Hoàng giáp năm Giáp Thìn (1304) khi mới 16 tuổi. Năm 1312, Nguyễn Trung Ngạn giữ chức gián quan (một chức quan trong Ngự sử đài). Năm 1314, khi vua Trần Minh Tông lên nối ngôi, ông cùng Phạm Ngộ sang nhà Nguyên báo tin và dâng cống.
Năm Tân Dậu (1321), Nguyễn Trung Ngạn là Ngự sử đài Thị ngự sử 3. Sau do bàn bạc không hợp ý vua, ông bị giáng xuống làm Thông phán châu Anh Lãng rồi lại nhờ có tài trong việc cai quản ở nơi trị nhậm mà được điều về kinh giữ chức Thiêm tri Thánh Từ cung sự quản lý mọi việc ở cung Thánh Từ, tức cung của Thái thượng hoàng. Năm 1326, do sai sót trong việc ghi chép quan phục của quan lại 4, Nguyễn Trung Ngạn lại bị điều ra làm An phủ sứ Thanh Hoá. Năm 1329, Nguyễn Trung Ngạn theo Thượng hoàng Minh Tông đi đánh dẹp ở Đà Giang và phụng mệnh soạn sách Thực lục. Năm Nhâm Thân (1332), Nguyễn Trung Ngạn được thăng Nội mật viện phó sứ, giữ sổ sách ở nội sảnh cung Quan Triều (cung của vua Trần), nhưng vẫn kiêm An phủ sứ Thanh Hoá. Năm Giáp Tuất (1334), ông theo Thượng hoàng đi đánh giặc Ai Lao. Ai Lao trốn chạy, ông vâng mệnh ghi công ở bia Ma Nhai rồi về.
Năm Đinh Sửu (1337), làm An phủ sứ Nghệ An rồi Giám tu Quốc sử viện. Ông cùng Trương Hán Siêu soạn sách Hoàng triều đại điển và bộ luật Hình thư. Năm Tân Tỵ (1341), Nguyễn Trung Ngạn được giao giữ chức Kinh sư Đại doãn trông coi mọi việc ở kinh thành Thăng Long (tương đương với Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội ngày nay).
Năm 1342, ông được thăng lên làm Hành khiển coi việc ở viện Khu mật. Năm 1355, được thăng Kinh lược sứ trấn Lạng Giang, Đại hành khiển, Thượng thư Hữu bật, Đại học sĩ, hầu ở toà Kinh Duyên, Trụ Quốc, Khai huyện bá rồi Thân Quốc công. Năm Canh Tuất (1370), ông mất thọ hơn 80 tuổi.
Con đường
Tại Tp.HCM: từ đường Chu Mạnh Trinh đến hết đường - quận 1
Tại Bình Định: nối đường Võ Xán với Tôn Đức Thắng - TP. Quy Nhơn
Tại Đà Nẵng: nối đường Đỗ Thúc Tịnh với Trần Huy Liệu - quận Cẩm Lệ
Thiên Linh
Không có nhận xét nào: