DNQTĐ: Đào Công Soạn và Phạm Cuống
Cuộc đời
Đào Công Soạn tự là Tân Khanh, người làng Thiện Phiến, huyện Tiên Lữ, Hưng Yên, Việt Nam. Đào Công Soạn trưởng thành khi nước Đại Việt có nhiều biến động: nhà Hồ thay nhà Trần (1400), không lâu sau quân Minh sang diệt nhà Hồ (1407). Hồi mới mở nước, Đào Công Soạn đón yết quân khởi nghĩa.
Năm 1426, thủ lĩnh quân Lam Sơn chống Minh là Lê Lợi tiến quân ra Bắc, tổ chức kỳ thi đầu tiên. Khi đó Đào Công Soạn đã 46 tuổi, đi thi và đỗ đầu. Ông được Lê Lợi bổ dụng làm quan ngay. Ngày 20, tháng 12, năm 1426, đặt chức an phủ sứ các lộ. Đào Công Soạn, Nguyễn Dực và 24 người khác được gia phong làm chức đó. Chiến sự với quân Minh giằng co. Đào Công Soạn được lệnh đi sứ vào thành Đông Quan. Tướng Minh là Vương Thông đề nghị Lê Lợi lập lại con cháu nhà Trần làm điều kiện giảng hòa. Lê Lợi bèn lập Trần Cảo làm vua.
Ngày 29/10/1429, sứ nhà Minh là bọn Lý Kỳ về nước. Vua Lê Thái Tổ sai đầu mục là Đào Công Soạn, Lê Đức Huy, Phạm Khắc Phục mang vàng bạc và sản vật địa phương sang nhà Minh cầu phong, đồng thời giải đáp về việc đòi trả người và khí giới, cùng việc tìm con cháu họ Trần Khi trở về, Đào Công Soạn được phong làm tham tri Đông đạo.
Thời Lê Thái Tông, ông kiêm coi việc ở Viện Thẩm hình, làm tri Thẩm hình viện sự. Mùa đông năm 1435 ông được thăng chức Sứ thẩm hình, kiêm Thượng thư bộ Lễ. Khi sứ nhà Minh sang, ông là người am hiểu ngoại giao, được giao việc đón tiếp. Sang năm 1436, ông lại phụng mệnh làm chánh sứ sang nhà Minh cầu phong cho Lê Thái Tông. Mùa thu năm 1437, ông được gia phong chức Tả thị lang Môn hạ, tham gia việc xét địa bạ tịch ở Bắc đạo.
Năm 1444, ông lại làm chánh sứ sang cống nhà Minh. Khi trở về, ông được phong chức hầu, giảng ở tòa Kinh diên. Năm 1449, ông cáo lão xin nghỉ hưu nhưng vua Nhân Tông không cho mà thăng ông làm Nhập nội đại hành khiển, coi việc ba quán: Nho quán, Sùng văn quán và Tú lâm cực. Năm 1456, do ông là người có kinh nghiệm, am hiểu nhiều việc, được sai lên Thái Nguyên khám định bờ cõi. Là tiến sĩ thời chiến, Đào Công Soạn văn, võ thực tài, đủ chí dũng hoàn thành nhiệm vụ. Ông là một danh thần nổi tiếng về chính sự thời Lê, có tài văn học, tính ôn hòa, cần mẫn, được Lê Lợi và triều đình tín nhiệm. Ông đứng về phía Nguyễn Trãi chống Lương Đăng. Con ông là Đào Dung, cháu ông là Đào Nghiễm, Đào Phạm đều là bậc nhân tài.
Năm 1458 đời Lê Nhân Tông, Đào Công Soạn qua đời, thọ 78 tuổi.
Trong bộ Toàn Việt thi lục của Lê Quý Đôn có chép 3 bài thơ của ông là: Lão Mai, Trừ tịch cảm hứng và Xuân nhật phong hữu bất ngộ.
Con đường
Tại Đà Nẵng: nối đường Xuân Thiều 33 với Nguyễn Tất Thành – quận Liên Chiểu
Cuộc đời
Theo thần phả địa phương, Phạm Cuống sinh năm 1367, quê ở huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên ngày nay. Phạm Cuống là con rể của Lưu Trung và là em rể (có giả thuyết nói là anh rể) của Lưu Nhân Chú.
Trong khởi nghĩa Lam Sơn, Phạm Cuống theo Lưu Nhân Chú đầu nhập Lê Lợi, tham gia vào nhiều trận chiến. Năm 1426, Lê Lợi lấy danh nghĩa Trần Cảo phong Phạm Cuống chức Đồng Tổng quản Quy Hóa trấn tri quân dân sự.
Khởi nghĩa thành công, nhà Lê sơ thành lập, Phạm Cuống được xếp vào hàng Quan phục hầu. Ông là người đứng đầu danh sách 16 người được phong tước này. Thời Lê Thái Tông, khi Lưu Nhân Chú bị sát hại, Phạm Cuống né được sự kiện này, tiếp tục phục vụ các triều vua Lê Thái Tông, Lê Nhân Tông. Phạm Cuống mất năm 1454 và đến thời Lê Thánh Tông được truy tặng nhiều chức tước.
Con đường
Tại Thanh Hoá: nối đường Lê Dụ Tông với đại lộ CSEDP (đường vành đai TP. Thanh Hoá) - tph. Thanh Hoá
Không có nhận xét nào: